Total Kalça Protezi
Total Kalça Protezi
Total Kalça Protezi(TKP) Nedir?
Total kalça protezi operasyonu, kalça ekleminde ileri derecede eklem yüzü hasarı meydana gelmiş hastalarda, hasarlı eklemin yapay bir eklemle değiştirilmesi ameliyatıdır.
Kalça protezi kobalt krom veya titanyumdan oluşan ana parçalar ile eklemi oluşturan yerde plastik, metal veya seramik ara parçalardan oluşur.
Kalça protezi kemiğe iki yöntemler tutturulabilir. ileri yaşlardaki kemik kalitesi çok iyi olmayan hastalarda, kemik çimentosu adı verilen bir dolgu maddesi ile protez kemiğe tutturulur.
Bu tip protezlere çimentolu kalça protezi adı verilir. Kemik kalitesi daha iyi olan daha genç hastalarda ise, üzeri gözenekli bir madde ile kaplanmış olan protezler, kemiğin içine çok sıkı bir şekilde yerleştirilir ve sonrasında vücudun kemiği, protezin üzerindeki gözeneklerin içine ilerleyerek tespiti sağlar.
Bu tip protezlere çimentosuz kalça protezi adı verilir.
Total Kalça Protezi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?
TKP cerrahisi daha çok orta yaş ve üzerinde uygulanan bir operasyondur.
Bu cerrahi operasyon için herhangi bir üst yaş sınırlaması yoktur. Endikasyon ve genel sağlık durumunu göz önünde bulundurarak kemik gelişimini tamamlamış veya tamamlamak üzere olan her bireye uygulanabilir.
Sıklıkla gelişimsel kalça displazisi denilen kalça çıkığı veya avasküler nekroz denilen femur başının kanlanma problemlerinde 20-40 yaş arası gençlerde ve orta yaş üzeri kalça eklemi kireçlenmesi problemlerinde kullanılan, kesin çözüm üreten, sonuçları operasyon öncesine göre yaşam kalitesinde ciddi artış sağlayan, ağrı-topallama-kısalık giderici bir cerrahi operasyondur.
Genellikle kireçlenme, kalça çıkığı ve epifiz plağı kayması gibi çocukluk çağı hastalık sekelleri, , enfeksiyonlar, tümörler, romatizmal hastalıklar, ileri yaşlarda ortaya çıkan kalça kırıkları, kemik nekrozları kalça protezinin başarı ile uygulandığı hastalık gruplarıdır.
Bu hastalıkları bulunan kişiler cerrahi operayon dışı müdahalelerden etkin bir sonuç görmediyse veya etkin sonuç elde edilemeyeceği öngörülüyorsa kalça protezi operasyonu için adaylardır.
Total Kalça Protezi Cerrahisi
Kalça protezi cerrahisi genel veya epidural anestezi ile uygulanabilir. Operasyon ortalama 2 saat kadar sürer fakat ameliyat sırasında oluşabilcek ek komplikasyonlar ve hastanın genel durumuna göre ameliyat uzayabilir.
Operasyon sonrası hastaların duydukları ağrıyı hafifletmek ve engellemek için epidural yoldan veya damar yolundan takılan ağrı pompaları kullanılabilir.
Operasyon sırasında kaybedilen kan için damar yoluyla kan verilebilir.
İlk birkaç gün, bacaklarınızın arasına V şeklinde bir yastık yerleştirilebilir. Ayıldıktan sonra solunum egzersizleri başlanır.
Ameliyattan sonraki günde ayağa kaldırılırsınız. Bir yürüteç veya koltuk değneği kullanarak kısa mesafeleri yürüyebilirsiniz.
Alçak yerlere oturmanız uygun olmadığı için, hastanede ve evde tuvalet yükseltici cihazlar kullanmanız gerekir. Doktorunuzun önerilerine uygun olarak belirli bir süre ameliyatlı bacağınıza tam yük vermekten kaçınmak gerekli olabilir.
Hastanede kalış süresi 3-7 gün arasındadır. Taburcu olduktan sonra, size önerilen egzersizleri evde yapmanız çok önemlidir.
Bacaklarınızda kan pıhtısı oluşmasını engellemek için kan sulandırıcı ilaçları hastaneden çıktıktan sonra da bir süre kullanmanız gerekli olabilir.
Ameliyattan sonra yapmayın!
•En az 8 hafta süreyle bacak bacak üstüne atmayın
•Otururken öne eğilip yerden bir şey almayın
•Dizlerinizi kalça hizasından yukarıya kaldırmayın
•Alaturka tuvalete oturmayın
•Oturup kalkarken öne aşırı eğilmeyin
Total Kalça Protezinin Bir Ömrü Var Mıdır?
Total kalça protezini oluşturan parçalar, hareket sırasında ortaya çıkan sürtünmeye bağlı olarak zaman içinde aşınır.
Aşınma ile ortaya çıkan ve gözle görülmeyecek kadar küçük metal ve plastik parçalarına karşı vücudun cevabı ile protezler tutunduğu kemikten ayrılır. Bu da ağrılı protez gevşemesine yol açar.
Uygun cerrahi teknik ve modern protez tasarımları kullanılarak yapılan kalça protezlerinin ömrü günümüzde 15-20 yıla kadar uzamıştır.
Yeni geliştirilen seramik ve metal ara yüzlü kalça protezlerinde bu sürenin daha uzun olması beklenmektedir.
Aşırı kilo ve tekrarlayan zorlayıcı aktiviteler aşınmayı artıracağı için protezin ömrünü kısaltacaktır.
Gevşeyen protezler, çoğu hastada ikinci bir ameliyat ile çıkartılıp yeniden kalça protezi yerleştirilebilir, ancak ikinci ameliyat daha zordur, daha büyük protezlerin kullanımını gerektirir ve ikinci protezin ömrü, ilki kadar uzun değildir.
Total Kalça Protezi Sonrası Hangi Komplikasyonlar Olabilir?
Total kalça protezi ameliyatından sonra görülen ciddi komplikasyonlar çok düşük oranda ortaya çıkar.
En sık görülen sorun, bacağınızdaki kan akımının yavaşlamasına bağlı olarak toplar damarlarınızda pıhtı oluşmasıdır (derin ven trombozu).
Bunu önlemek için cerrahiden sonra kanı sulandıracak ilaçlarla koruyucu tedavi uygulanır. Bu tedavi, gerektiğinde 20 güne kadar uzatılabilir.
Ameliyat sonrasında erken dönemde yürüyüşlere başlamak ve hareketsiz kalmaktan kaçınmak, bu riski azaltacaktır. Varis çorabı kullanımı faydalı olabilir.
Total kalça protezinden sonra, enfeksiyon yani protezin iltihaplanması %0.1 ile %1.5 arasında görülür.
Vücudun başka bir yerinde (ör. İdrar yolunda, dişlerde) enfeksiyon olması, şeker hastalığı ve başka kronik hastalıkların varlığı bu riski artırabilir.
Ameliyat öncesinde vücudun başka bir yerinde olabilecek enfeksiyonların tedavisi gereklidir. Ameliyat sırasında koruyucu antibiyotik tedavisi yapılır ve cerrahi sırasında özel önlemler alınarak enfeksiyon riski azaltılır.
Kalça protezinde enfeksiyon gelişirse, tekrarlayan cerrahiler, protezin çıkartılıp belirli bir süre sonra tekrar yerleştirilmesi gibi işlemler gerekli olabilir.
Total kalça protezi sonrası, protezin yerinden çıkması %5-8 arasında görülür. Ameliyat sonrası özellikle ilk 6 hafta boyunca belirli hareketlerden kaçınılması çok önemlidir.
Cerrahi teknikler ve protez tasarımındaki gelişmeler ile birlikte çıkık oranları eski yıllara oranla azalmıştır.
Ameliyat sırasında bacaklar arasında boy eşitsizliğini gidermek için özel önlemler alınır. Ancak bazı durumlarda, kalçadaki yumuşak doku dengesini sağlamak ve çıkık riskini engellemek için bacak boyu uzatılması gerekli olabilir.
2 cm’e kadar olan uzunluk farkları vücut tarafından dengeleneceği için sorun yaratmaz. Gerekirse ayakkabı içine yükseklik yerleştirilerek sorun giderilebilir.
Yukarıda sayılanların dışında, yara iyileşmesi sorunları, damar veya sinir yaralanmaları, protezin bazı parçalarının yerinden çıkması, protez çevresi kırıklar, protezin kendisinde kırıklar gibi komplikasyonlar görülebilir ancak bunlar çok nadirdir.
Total Kalça Protezi Sonrası Enfeksiyondan Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Düşük te olsa, kana karışan bakterilerin kalça protezinize ulaşarak oraya yerleşmesi ve enfeksiyon oluşturması riski vardır.
Kalça protezi ameliyatından sonraki ilk iki yıl içinde diş veya idrar yolları ile ilgili bir cerrahi işlem geçirecekseniz, mutlaka öncesinde antibiyotik kullanmanız gerekir.
Özellikle diş çekimi, taş temizliği ve kanal tedavisi gibi işlemlerden bir saat önce uygun bir antibiyotik ile enfeksiyondan korunma önemlidir.
Antibiyotiğin dozu ve süresi için mutlaka ortopedi doktorunuza danışmanız uygun olacaktır.
Ayrıca ayak bakımına dikkat etmeniz, ayak ve tırnak enfeksiyonu bulguları ortaya çıkarsa ortopedi doktorunuzu bilgilendirmeniz gerekir.
Postoperatif Dönem Fizik Tedavi Uygulamaları Nelerdir?
Hastaların operasyonun ertesi günü yürümelerine, 2. gün tuvalete oturmalarına izin verilir.
Dikişler ortalama 15 günde alınır ve sonrasında banyoya izin verilir.
Operasyonun ertesi gününden itibaren, hastanın kalça ve diz bükme ve kas güçlendirme egzersizlerine başlanır.
Bu egzersizler kalça fonksiyonlarının tamamen kazanılmasına kadar devam eder. Genellikle 6. haftada tüm kalça fonksiyonları geri döner.
Kalçada protezin varlığını hastalar 3-6 ay hissedebilirlerse de, yürüme ilk haftadan sonra ağrısızdır