Kanda RBC (eritrosit, alyuvar) nedir, RBC testi neden yapılır ?
Kanda RBC (eritrosit, alyuvar) nedir, RBC testi neden yapılır ?
Kan dolaşımında bulunan kan hücrelerinden biri de alyuvarlar olarak bilinen RBC hücreleridir. Temel görevi vücut hücrelerine oksijen taşımak olan bu hücreler, otomatik kan sayım cihazlarında yapılan kan sayımı testinin bir parçasıdır.
RBC testi, çeşitli hastalıkların belirlenmesinde olduğu kadar, hastalıklara yapılan tedavinin izlenmesi için de istenir. İngilizce “red blood cells” kelimelerinin kısaltması olarak kullanılan RBC ile isimlendirilen bu testin Türkçe anlamı “kırmızı kan hücreleri”dir. Tıbbi adı ile “eritrosit” olarak da bilinen bu hücrelerin sayısındaki değişiklikler çeşitli hastalıklara sebep olur.
RBC nerede üretilir ?
Alyuvarlar, diğer kan hücrelerinde olduğu gibi, kemik iliğinde üretildikten sonra kan dolaşımına salınır. Kan hacminin ortalama olarak %40’ı eritrositlerden oluşur.Eritrosit yaşam süresi ne kadardır ?
Kan dolaşımına salınan kırmızı kan hücrelerinin ortalama yaşam süresi 120 gün kadardır. Yaşam süresinde meydana gelen azalma, çeşitli hastalıkların habercisi olabilir.Alyuvarların görevi nedir ?
Alyuvarların temel görevi, vücut hücrelerine oksijen taşımaktır.Akciğerler solunum havası ile alınan oksijen, akciğerlerde ince kılcal damarlar içinde bulunan kırmızı kan hücrelerine aktarılır. Alyuvarlara aktarılan oksijen, hücre içinde bulunan “hemoglobin” adı verilen proteine bağlanır. Buradan yola çıkan alyuvar, oksijeni vücudun en ücra köşesindeki hücrelere kadar taşır.
Hücreye oksijeni veren RBC, hücrede bulunan karbondioksitin de bir kısmını yüklenerek, akciğerlere doğru yola çıkar. Böylece hücrenin işlevleri için gerekli olan oksijen sağlanmış olurken, aynı zamanda faaliyetleri sonucu üretilmiş olan karbondioksit hücreden uzaklaştırılır. Akciğerlere geldiğinde yüklendiği karbondioksiti bırakan eritrositler, burada tekrar oksijen yüklenerek, vücut yolculuğuna başlar.
RBC neden istenir ?
Kan sayımı testinin bir parçası olan RBC testi, kırmızı kan hücrelerinin otomatik bir cihaz tarafından sayılarak rapor edilmesine dayanır. Diğer kan hücreleri ile birlikte sayılan eritrositler ve eritrositlerin hücre özelliklerini yansıtan diğer hesaplamalar da aynı anda yapılarak rapora yansıtılır.Genel bir kontrol amacıyla doktorunuza gittiğinizde, istenen testlerin başında gelen kan sayımı, genel sağlık durumunuzu yansıtan testlerden biridir. RBC’nin kemik iliğinde üretimini veya kan dolaşımındaki yaşam süresini etkileyen hastalıkların belirlenmesine yardımcı olur.
Eritrositlerin şekil bozukluklarının yanında, yaşam süreleri sona eren alyuvarların yerine yeni eritrosit üretilememesi, kemik iliğindeki üretimin aksaması veya üretilen eritrositlerin normal işlev görmemesi gibi durumlar, vücut hücrelerine taşınan oksijen miktarının azalmasına yol açar. Bu duruma yol açabilecek hastalıkların ortaya çıkarılmasında RBC testi yardımcı olur.
Bu test, alyuvar sayısını belirleyerek, bir problem olup olmadığını gösterir ancak problemin sebebini belirlemek için başka testler yapmak gerekebilir.