Kan alma
En sık istenen tahliller genellikle kan tahlilleridir. Bunun için vücudumuzda kan damarları içinde dolaşan kanın bir şekilde damar dışına çıkarılarak özel bir şekilde toplanması gerekir.
Tahlil yaptırmak, çeşitli hastalıkları teşhis etmek veya sağlık durumunu belirlemek için önemli bir adımdır. Kan tahlili veya idrar tahlili gibi en sık yapılan tahliller, doktorların hastalık teşhislerinde ve tedavi planlarında büyük bir rol oynar.
Günümüzde, ileri teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte tahlil yaptırmak daha da kolaylaşmıştır. Artık birçok yerde tahlil yapmak mümkündür ve tahlil istenilen parametre sayısı da eskisine göre daha fazladır.
Tahlil sonuçları, doktorların hastalıkları tanımlamasına ve tedavi planlarını belirlemelerine yardımcı olur. Bu nedenle, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için düzenli aralıklarla tahlil yaptırmak önerilir.
En sık istenen tahliller nedir ?
En sık istenen tahliller genellikle kan tahlilleridir. Bunun için vücudumuzda kan damarları içinde dolaşan kanın bir şekilde damar dışına çıkarılarak özel bir şekilde toplanması gerekir.
Kan alma işini kimler yapar ?
Bu işi genellikle sağlık tesislerinin kan alma ünitelerinde görevlendirilen eğitimli hemşireler yapar.
Hangi damarlardan kan alınır ?
Tahlil için kan çoğunlukla toplardamarlardan alınır. Toplardamarlar deri yüzeyine atardamarlara göre daha yakındır. Bu nedenle toplardamarlara ulaşmak ve kan almak daha kolaydır. Ancak bazı tahliller için atardamarlar da tercih edilir. Örneğin, “kan gazları testi” için kan atardamarlardan alınmalıdır.
Kan nereden alınır ?
Tahlil için kan örneği en sık koldan alınır. Bunun sebebi en kolay ulaşılır yer olmasıdır. Kollar kolayca sıvanabildiğinden hasta kan alınması için kolayca hazırlanabilir. Yetişkinlerde en sık kan alma yeri kol iken, bebek ve çocuklarda bu durum değişiklik gösterir. Bebeklerde topuklardan, çocuklarda el üzerinden de kan alınabilir. Ayrıca, kemoterapi gibi ilaç tedavisinde olan kişilerin kol damarları tedavi için saklanır ve tahlil için gerekli kan el üzerinden alınabilir.
Kan alma acı verir mi ?
Kan alınırken acı veren tek şey iğnenin batmasıdır. Bu acıyı tarif ederken sinek ısırmasına benzetenler olur. Fazla acı veren bir işlem olmasa da bazı kişiler iğneden korkar ve panik yapar. Bu korku nedeniyle kan veren kişiler aşırı tepki gösterebilir, bağırabilir veya kendinden geçerek bayılabilir. Kan alan kişi bu durumu fark ettiğinde karşısındaki hastayı mümkün olduğu kadar sakinleştirmeye çalışmalıdır.
Kan almak için kullanılan malzemeler nelerdir ?
Kan tahlili yapmak için vücudumuzda damarlarımız içinde dolaşan kandan örnek almak gerekir. Kan örneği alabilmek için bazı tıbbi malzemelere ihtiyaç vardır. Bu malzemeler sayesinde, kişiye çok acı vermeden, steril şartlar altında kan örneği alınabilir. Kan alınan yerde bir nokta kadar iz bırakan kan alma işleminde kullanılan malzemeler teknolojinin gelişmesiyle birlikte yıllar içinde çok gelişim göstermiştir.
Turnike:
Kan veren kişilerin üst koluna bir turnike bağlanır. Turnike elastik bir bant olup, kolu sıkıştırmak amacıyla kullanılır. Bu sayede toplardamarlardan kalbe doğru dönen kan yavaşlar, toplardamar genişleyerek şişer. Böylece damardan kan alma kolaylaşır. Damarları belirgin olan kişilerde turnike kullanılmadığı zamanlar da olabilir. Ancak kan damarı görülmeyen, belirgin olmayan veya deri yüzeyine yakın olmayıp derinde olan damarlar turnike kullanılarak daha rahat bulunabilir.
Resimde görüldüğü gibi modern turnikeler bulunmadığı durumlarda kauçuk borular ve hatta ameliyat eldivenleri bile aynı amaçla kullanılabilir.
Antiseptik solusyon:
Kan alınacak bölgeyi temizlemek için antiseptik bir solusyon kullanılır. Antiseptik olarak genellikle “alkol” kullanılır. Kanı alacak olan kişi bir pamuğa gerekli miktar antiseptik dökerek tahlil için kan alacağı bölgeyi temizler. Böylece iğnenin girdiği yerde deri üzerinde bulunabilecek mikropların enfeksiyona sebep olması engellenir.
İğne ve tüpler:
Tahlilin yapılabilmesi için gerekli olan kanı damarın içinden almak için kullanılır. Eski yıllarda damar içine sokulan bir iğneden damla damla akan kan cam bir tüp içinde toplanırken, sonraki yıllarda kanı damarın içinden daha rahat alabilmek için plastik enjektörler kullanılmaya başlanmıştır. Enjektör içine alınan kan yapılacak testlere göre plastik tüpler içine boşaltılarak ya pıhtılaşması beklenir veya pıhtılaşmaması için gerekli kimyasal maddeler eklenirdi. Günümüzde, yapılacak tahlile göre tüpler çeşitlenmiş, vakumlanmış, iğne ve iğneyi tutucu bir aparat ile kan alımı başlamıştır. Böylece her tahlil grubu için gereken örneği elde etmek kolaylaşmıştır.
Pamuk ve flaster:
Gerekli miktarda kan alındıktan sonra damar içindeki iğne çıkarılır. İğnenin girdiği deliğin üzerine kuru bir pamuk bastırılarak dışarı kanama önlenir. Birkaç dakika sonra pamuk kaldırılarak iğne deliğinin üzeri küçük bir flaster bant ile kapatılabilir. Böylece deri üzerindeki deliğin mikrop kapması önlenir.