İyonize (serbest) kalsiyum testi
İyonize (serbest) kalsiyum testi
Kalsiyum vücudumuzda bulunan önemli işlevlere sahip minerallerden biridir. Kemik ve dişlerin sağlamlığını artırdığı gibi, sinir ve kaslarla ilgili görevleri de vardır. Vücudumuzda bulunan kalsiyum, değişik formlarda bulunur.
Serbest ya da iyonize adı verilen kalsiyum, diğer minerallere bağlı kalsiyum ve albumine bağlı kalsiyum. İyonize kalsiyum testi, kan dolaşımında bulunan serbest kalsiyumun miktarını ölçer. İyonize kalsiyum, vücutta bulunan kalsiyumun en aktif şekli olup, karaciğer nakli, bypass ameliyatları esnasındaki kalsiyum düzeylerinin belirlenmesinin yanında, anormal kalsiyum düzeylerine sahip olan hastaların değerlendirilmesi için de kullanılabilir.
<h2>İyonize kalsiyum testi neden istenir ?</h2>
Kan tahlillleri sırasında istenen kalsiyum testi, kan dolaşımında bulunan toplam kalsiyum miktarının belirtir.<br />
Vücuttaki toplam kalsiyum miktarı, üsttekiki resimde de gösterildiği gibi, proteinlere ve minerallere bağlı olan kalsiyumun yanında, serbest kalsiyumun toplamına eşittir.<br />
Ancak kalsiyumun işlevsel kısmı, serbest yani iyonize olan kısmıdır. Toplam kalsiyumun %50-55’ini meydana getiren iyonize kalsiyum, kalsiyumun etkinliği açısından daha doğru bilgi verir. serbest kalsiyum miktarının değişimi, toplam kalsiyum ile arasındaki dengenin bozulması çeşitli sağlık sorunlarını işaret edebileceğinden, seviyesinin belirlenmesi, tedavi açısından büyük önem taşımaktadır.
<h3><strong>İyonize kalsiyum testi hangi hastalarda yapılmalıdır ?</strong></h3>
<ul>
<li>Kan nakli yapılanlarda,</li>
<li>Damar yoluyla sıvı verilen kritik hastalarda,</li>
<li>Ciddi ameliyat geçirecek hastalar,</li>
<li>Anormal kan protein düzeyi olan hastalar.</li>
</ul>
<h2>Düşük iyonize kalsiyumun etkisi nedir ?</h2>
Böbrek hastalıkları başta olmak üzere, ciddi hastalığı olan, kan nakli yapılan, damar yolu ile tedavi edilen hastalarda görülen iyonize kalsiyum düşüklüğünde, kalp hızında değişiklikler olur. Kalp yavaşlayabilir veya hızlanabilir. Kas spazmlarına da sebep olan iyonize kalsiyum düşüklüğü, toplam kalsiyum miktarının ölçümü ile belirlenemez.<br />
Bu sebeple, ağız kenarı, el ve ayaklarda uyuşma veya kas spazmları olduğunda, kandaki serbest kalsiyum miktarının belirlenmesi, bu rahatsızlıkların sebebinin ortaya çıkarılması açısından gereklidir.
<h3><strong>İyonize kalsiyum testi için gerekli örnek nedir ?</strong><br />
Test, genellikle koldan alınan kan örneğinden elde edilen serumda yapılır.</h3>
<h3><strong>İyonize kalsiyum testi normal değerleri nedir ?</strong></h3>
<h3>Aşağıda verilen değerler testin yapıldığı laboratuvara, kullanılan metoda ve testin yapıldığı cihaza göre değişiklik gösterebilir.</h3>
<ol>
<li>
<h3>Yetişkinlerde: 4.64-5.28 mg/dL,</h3>
</li>
<li>
<h3>Çocuklarda: 4.8-5.52 mg/dL arasındadır.</h3>
</li>
<li>
<h3>Test sonuçları mutlaka doktorunuz tarafından değerlendirilmelidir.</h3>
</li>
</ol>
<h3><strong>Düşük iyonize kalsiyum sonuçları neleri düşündürür ?</strong></h3>
<ul>
<li>Böbrek yetmezliği,</li>
<li>Vitamin D eksikliği,</li>
<li>Yüksek fosfor düzeyleri,</li>
<li>Magnezyum eksikliği,</li>
<li>Kalsiyumun bağırsaklardan az emildiğini,</li>
<li>Paratiroid bezlerinin az çalıştığını,</li>
<li>Akut pankreatit hastalığını düşündürür.</li>
</ul>
<h3><strong>Yüksek iyonize kalsiyum sonuçları neleri düşündürür ?</strong></h3>
<ul>
<li>Paratiroid bezlerininçok çalıştığını,</li>
<li>Vitamin D fazlalığı,</li>
<li>Tüberküloz,</li>
<li>Sarkoidoz,</li>
<li>Aktivite azlığı,</li>
<li>Thiazid tipi idrar söktürücü kullanımı,</li>
<li>Çeşitli tümörler,</li>
<li>Multipl myelom,</li>
<li>Paget hastalığını düşündürür.</li>
</ul>