Hematokrit (Hct) testi Nedir?
Hematokrit (Hct) testi Nedir?
Damarlarımız içinde dolaşan kan, plazma adı verilen sıvı içinde birkaç çeşit hücreden oluşur. Bu hücreler; kırmızı kan hücreleri (eritrosit, alyuvar, RBC), beyaz kan hücreleri (lökosit, akyuvar, WBC) ve trombositlerdir.
Damarlarımız içinde dolaşan kan, plazma adı verilen sıvı içinde birkaç çeşit hücreden oluşur. Bu hücreler; kırmızı kan hücreleri (eritrosit, alyuvar, RBC), beyaz kan hücreleri (lökosit, akyuvar, WBC) ve trombositlerdir. Hematokrit (Hct) testi, kanda bulunan kırmızı kan hücrelerinin tüm kan miktarına olan oranını ölçer. Elde edilen değer yüzde oran olarak belirtilir. Ölçüm kan sayım cihazlarında otomatik olarak yapıldığı gibi, hematokrit tüpleri ile tek başına da yapılabilir. Hematokrit (Hct) testi kan dolaşımındaki alyuvarlar hakkında bilgi veren hızlı ve basit bir testtir.
Alyuvarlar nerede üretilir ?
Kırmızı kan hücreleri olan alyuvarlar, diğer kan hücrelerinde olduğu gibi, kemik iliğinde üretilirler. Kemik iliği sürekli kan hücresi üretir. Yaşlanan, yıpranan ve azalan kan hücrelerinin yerine yeni hücreler üretilerek eksiklik oluşmaması sağlanır. Olgunlaşınca kan dolaşımına salınan alyuvarlar toplam kan hacminin takriben %35-50’sini oluşturur. Bu değer kadınlar ve erkeklerde farklılık gösterir.Kırmızı kan hücrelerinin görevi nedir ?
Alyuvarlar içinde bulunan hemoglobin adlı proteinin yardımıyla vücuttaki doku ve hücrelere oksijen taşır.Akciğerlerde oksijen ile dolan alyuvarlar, kalbin pompalama etkisiyle kan damarları içindeki yolculuklarına başlar ve vücudun her yerindeki hücrelere gerekli oksijeni taşır. Hücreler tarafından salgılanan karbondioksidin bir miktarını da yüklenerek akciğere dönen alyuvarlar burada karbondioksiti boşaltarak tekrar oksijen yüklerini alırlar. Böylece, kesintisiz bir şekilde, her soluk alışımızla akciğerlere giren oksijen kırmızı kan hücrelerinin sayesinde hücrelere taşınmış olur.
Kırmızı kan hücrelerinin ömrü ne kadardır ?
Alyuvarlar kemik iliğinde üretilip kan dolaşımına salındıktan sonra ortalama olarak 120 günlük bir ömüre sahiptir.Alyuvarların işlevlerini tam olarak sağlayabilmesi için belirli bir sayıda olması gerekir. Eğer yeterli sayıda olmazlarsa, vücudun oksijen ihtiyacı sağlanamaz. Çeşitli faktörler kırmızı kan hücrelerinin ömrünü ve sayısını azaltabilir. Bu durumda kemik iliği açığı kapatmak için daha fazla çalışmak zorunda kalır. Böylece, toplam kan hacmi içinde kırmızı kan hücrelerinin bulunması gereken oran, yani hematokrit normal sınırlar içinde kalabilir.
Hematokrit ne anlam ifade eder ?
Hematokrit, yukarıda da belirttiğimiz gibi, kırmızı kan hücrelerinin toplam kan hacmine oranını belirleyen bir testtir. Hematokrit testi, alyuvar sayısının yanında alyuvarların boyutlarını da yansıtır. Boyut küçüldükçe, hematokrit düşerken, boyut yükseldikçe hematokrit artar.Hematokrit testi için gerekli örnek nedir ?
Yetişkinlerde genellikle koldan bir tüp içine alınan kan ile otomatik kan sayım cihazlarında yapılırken, bebeklerde topuktan alınan kan örneği ile test yapılır.Hangi şikayetler olduğunda hematokrit testi istenir ?
Her kan sayım testi (hemogram) istendiğinde, otomatik cihazlar hematokrit test sonucunu da verir. Aşağıdaki şikayetlerle bir doktora başvurduğunuzda sizden hematokrit testi isteyebilir:- Yorgunluk
- Bitkinlik,
- Çabuk yorulma
- Solukluk
- Nefessiz kalma
- Baş dönmesi
- Dalak büyümesi
- Kızarma
- Görmede bulanıklık