Ağrılı bir eklem iltihaplanması olan gut, kan dolaşımında ürik asit miktarının artışı ve bunların kristalleşip özellikle eklemlere ve yumuşak dokulara çökelerek birikmesi sonucu meydana gelir. Pürin adı verilen bir bileşiğin vücuttaki yıkımı sonucu ortaya çıkan ürik asit, vücutta kendiliğinden oluştuğu gibi, et ürünleri başta olmak üzere çeşitli besinler ve içeceklerle vücuda girer. Normalde idrarla atılan ürik asit, aşırı üretim veya az atılım sonucu kanda artabilir. Kandaki ürik asit seviyesini azaltmak için alınan besinlere dikkat etmek gerekir. Tam olarak bir çözüm olmasa da, ağrılı gut ataklarının sayısını azaltması bakımından, gut diyetinin faydası vardır. İlaç kullanımının yanında, uygulanacak olan bir gut diyeti ürik asidin yükselmesini önleyebilir.
Sağlıklı bir diyet, her hastalıkta olduğu gibi, gutta da çok önemlidir. Bunun için aşağıdaki gut diyet önerilerine dikkat edilmelidir:
Daha fazla sebze ve meyve tüketilmelidir. Sebze ve meyveler taze veya pişirilmiş olarak bol miktarda tüketilmelidir. Böylece hem bol lif içeren gıdalarla beslenilebilir, hem de bol vitamin alınır. Hatta pürin seviyesi yüksek olan ıspanak, bezelye, karnabahar veya mantar gibi sebzeler bile aşırı olmamak kaydıyla tüketilebilir. Yüksek pürinli olsa da, bu sebzelerin kan ürik asit seviyesini artırmadığı gösterilmiştir. Kiraz ve vişne de gut ataklarının daha az görülmesini sağlayan meyvelerdir. Avokado ise uzak durulması gereken meyvelerdendir.
Protein ihtiyacı et, et ürünleri yerine, süt, peynir ve baklagiller gibi besinlerden alınmalıdır. Et ve et ürünlerinin aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır. Karaciğer, böbrek, yürek gibi sakatat ürünlerinden uzak durulmalıdır. Şarküteri ürünleri olan sucuk, sosis, pastırma gibi işlenmiş et ürünleri de tüketimi kısıtlanması gereken besinlerdendir.
Deniz ürünlerinden özellikle uskumru, alabalık, sardalye, yengeç, balık yumurtası, karides gibi besinler kısıtlanmalıdır.
Yüksek fruktoz içeriği olan mısır şurubu ve içinde mısır şurubu olabilecek; ekmek, yoğurt, dondurulmuş pizza, soslar, ketçap, mayonez, salata sosları tüketilmemelidir. Meyvelerde de fruktoz olsa da, meyveler rahatlıkla yenebilir, çünkü birçok meyvedeki fruktoz miktarı, ürik asit düzeyini yükseltecek yoğunlukta değildir.
Karbonhidrat olarak tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir. Pirinç, patates, makarna, kuskus, bulgur gibi yiyecekler pürin açısından fakir yiyecekler olup, her yemekte sebzelerle beraber tüketilebilir.
Kahve içilmesinin gut ataklarını azalttığı ileri sürülmektedir. Ancak tıbbi sebeplerle kahve içmesi sakıncalı olan kişiler bunun için doktoruna danışmalıdır.
C vitamini ürik asit seviyelerinin düşüşüne yardımcı olur. C vitamini içeren meyve ve sebzelerin yanında, vitamin tabletleri bu amaçla kullanılabilir. Günde ne kadar C vitamini kullanabileceğinizi de doktorunuza sorunuz.
Bol su içerek susuz kalmaktan korunun. Ne kadar fazla su içerseniz, eklemlere çöken ürik asit kristallerinin meydana gelmesi ve gut atağı gelişme riski o kadar azalır. Günde en az 2 litre sıvı almaya özen gösterilmelidir. Ancak, hava sıcaklığı, yapılan fiziksel aktiviteler ve beden ağırlığına göre içilmesi gereken miktar daha da artabilir.
Kahvaltıda; tam tahıllı ekmek, düşük yağlı süt, peynir, çilek, kahve, su.
Öğle yemeği; tavuk eti, yeşil salata.
Öğleden sonra; vişne veya kiraz.
Akşam; somon balığı, taze fasulye, makarna, yoğurt.