Fibromiyalji Sendromu Nedir?
Fibromiyalji Sendromu Nedir?
Fibromiyalji Nedir?
Fibromiyalji, özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere kas eklem ağrısına, uyku problemlerine, yorgunluğa ve sıklıkla duygusal ve psikolojik problemlere neden olan bir rahatsızlıktır. Halk arasında kas romatizması olarak da bilinmektedir. Rahatsızlık primer olarak eklemleri etkilememekte ve artrite sebep olmamaktadır.
Fibromiyalji hastaları, fibromiyaljisi olmayan kişilere göre ağrıya karşı daha duyarlı olabilmektedir. Buna fibromiyalji hastalarının ağrı eşiklerinin daha düşük olması neden olmaktadır. Hastalığın gerçek nedeni tam bilinmemekle birlikte etkili bir şekilde tedavi edilebilir ve yönetilebilir bir rahatsızlıktır.
Genetik faktörler, bazı viral enfeksiyonlar, fiziksel travmalar ya da duygusal travmalar, bazı ilaçlar gibi çevresel nedenler hastalığın oluşumundan sorumlu tutulmaktadır.
Genel popülasyona bakıldığında fibromiyalji dünyada en sık karşılaşılan ağrı şikayetlerinden birisidir. Erişkin bireylerin %2’sinde görülmekte ve kadınlarda erkeklerden 8-9 kat daha fazla rastlanmaktadır. Yaşamın her döneminde ortaya çıkabilmesiyle birlikte 30-60 yaşları arasında daha sık karşılaşılmaktadır. Çocuklarda ve ergenlerde de tahmin edildiğinden daha fazla görülmekte ve bu yaşlarda çoğu kez eklem romatizması ile karıştırılmaktadır.
Fibromiyalji Nasıl Teşhis Edilir?
Fibromiyalji teşhisinin konulması çok da kolay değildir. Benzer şikayetleri yapabilecek başka bir hastalığın olmadığından emin olmak gerekir.
Güncellenen tanı kriterlerine göre üç ay veya daha uzun süredir devam eden ve tıbbi nedene dayanmayan yaygın ağrı şikâyeti olan hastalara fibromiyalji tanısı konulur. Fibromiyaljiyi tespit edebilen bir laboratuvar testi yoktur. Kan testleri diğer kronik ağrı nedenlerini dışlamak için kullanılabilir.
Semptomları Nelerdir?
Fibromiyaljinin en yaygın semptomları şunlardır:
Vücudun geneline yayılan ağrı ve sertlik
Vücutta hassas bölge ve noktalar
Yorgunluk
Depresyon ve kaygı
Uyku problemleri
Düşünme, hafıza ve konsantrasyonla ilgili sorunlar
Migren dahil baş ağrıları
Diğer semptomlar şunları içerebilir:
Ellerde ve ayaklarda karıncalanma veya uyuşma
Temporomandibular eklem sorunları olarak bilinen çene bozuklukları dahil olmak üzere yüz veya çenede ağrı
Karın ağrısı, şişkinlik, kabızlık ve hatta irritabl bağırsak sendromu gibi sindirim sorunları
Fibromiyaljide Sık Görülen Hassas Noktalar Nelerdir?
Fibromiyalji hastalarında, vücutta belli noktalara az bir bası uygulanmasıyla ağrı oluştuğu gözlemlenir. Bu noktalara hassas noktalar (tender points) adı verilir. Hassas noktalar vücutta simetrik olarak yerleşmektedir. Vücüdun sağ yarısında 9, sol yarısında 9 olmak üzere toplam 18 tane hassas nokta mevcuttur. Bu noktaların yerleşimleri şu şekildedir;
Boyunda atlantooksipital, suboksipital seviye
M. levator scapula’nın skapula köşesine yapıştığı yer
2- 4. kaburganın, kemik ve kıkırdak dokusunun birleştiği yer
Ön tarafta tuberculum majus’un lokalize olduğu yer
Dirseğin dış tarafında yer alan lateral epikondil’in 2 cm distali
Dirseğin iç tarafında yer alan medial epikondil
Kalça bölgesinde M. gluteus’un ortasında yer alan ağrılı nokta
Trokanter major’un posterior kısmı
Medial diz eklemi çizgisinde medial yağ yastıkçığının proksimali
Fibromiyalji Tedavisi
Fibromiyaljinin önlenmesi ve tedavisi için modern tıp açısından henüz kesin ve uzun soluklu bir çözüm bulunmamaktadır. Ancak düzenli ve dengeli beslenmeye dikkat etmek, düzenli egzersiz yapmak, yeterli sıvı tüketmek, vücudu asitleştiren ve enflamasyona neden olan besinlerden uzak kalmak, yeterli ve kaliteli uyku uyumak en etkili korunma yöntemlerindendir.
Fibromiyaljide fizyoterapinin çok önemli bir yeri vardır. Özellikle manuel terapi, kinezyobantlama, gevşeme egzersizleri, germe egzersizleri, kardiyovasküler endurans programları, yürüyüş, ve bisiklete binme gibi aktiviteler semptomların azaltılmasında ve yaşam kalitesinin artmasında oldukça etkili olmaktadır.
Bütüncül planlanan kişiye özel fizik tedavi programları, ağrının ve kas gerginliklerinin azaltılması açısından etkili yöntemlerdir. Ayrıca fibromiyalji için oluşturulan fizyoterapi programları mutlaka ev egzersiz programlarını, beslenme düzenlenmesini ve günlük yaşam modifikasyonunu içermelidir.