Bel Kayması
Bel Kayması
Bel Kayması Nedir?
Bel kayması (Spondilolistezis), bir omurun altında bulunan diğer bir omur üzerinden ileriye doğru kayması sonucu oluşan klinik bir durumdur.
Bu kaymanın nedeni, normalde omurun ön ve arka bölümünü birleştiren ve pars artikularis adı verilen kemik köprünün her iki taraflı olarak bütünlüğünün bozulmuş olmasıdır.
Tüm canlılarda olduğu gibi insan vücudunu da ayakta tutan en önemli temel yapı omurga kemikleridir.
Omurga yapısında en çok yükü ise bel omurları taşımaktadır.
Doğuştan gelen yapısal farklılıklar, bel omurlarının aşırı derecede zorlanması, ileri yaş ve travmalardan kaynaklanan yıpranmalar nedeniyle belde bulunan omurga kemiklerinden birinin diğerinin üzerinden yer değiştirmesi ile bel kayması oluşmaktadır.
Yani L4 ve L5 omurlarından birinin çoğunlukla öne doğru bazen de arkaya kaymasıyla ortaya çıkmaktadır.
İlk olarak bel ağrısıyla kendisini belli eden bel kayması hastalığı, tedavi edilmediği takdirde sinir köklerinin omurilik kanalından çıkış yerlerinde sıkışmasıyla dayanılmaz bacak ağrılarına neden olabilmektedir.
Bel Kayması Kimlerde ve Neden Görülür?
İleride bel kaymasına yol açacak olan spondilolizis olarak tanımlanan kemik köprülerin bütünlüklerinin bozulması, birçok farklı nedene bağlı olarak gelişebilir.
Doğuştan olabilir, ya da sonradan geçirilen tekrarlayıcı travmalar sonucu ortaya çıkabilir.
İleri yaş gruplarında, omur arası eklemlerde ve disklerde zamana bağlı dejenerasyonlar meydana gelmektedir.
Eklemlerin omurga hareketlerine karşı sağlamaları gereken desteği ve direnci kaybetmeleriyle omurların öne kaymasını engelleyememeleri neticesinde de ortaya çıkmaktadır.
Bel Kayması Belirtileri Nelerdir?
En sık görülen klinik şikayet bel ağrısıdır. Ağrılar genellikle bacaklara doğru yayılır.
Uyluk arka bölgelerindeki kaslarda spazm ve ağrı da önemli belirtilerdendir. İlerlemiş vakalarda ise sinir basısına bağlı olarak ayaklara kadar yayılan ağrı ve uyuşmalar ile birlikte refleks ve hareket kayıpları da görülebilir.
Bel kaymasının belirtileri genel olarak bakıldığında bel fıtığı ile aynıdır. Farklı olarak en tipik belirtisi olan yürürken zorluk çekilmesi söylenebilir.
Hasta belli bir mesafe yürüdükten sonra sık sık dinlenme isteği duyar.
Sıklıkla karşılaşılan belirtiler şunlardır;
• Bacaklarda özellikle geceleri giren kramplar
• Bacaklarda uyuşukluk hissi
• Yürümede zorluk yaşama ve dengesizlik
• Bel bölgesinde yoğun ağrı hissi
• Bacaklarda güç kaybı
• Bel eğiminin artması
• İdrar tutmada güçlük çekme ve idrar kaçırma
• Erkek hastalarda cinsel fonksiyon bozuklukları
Bel kayması problemleri daha önce de bahsedildiği üzere bel fıtığı problemleri ile karıştırılmaktadır.
Bu nedenle belirtilerin yaşanması üzerine mutlaka alanında uzman ve tecrübeli bir doktora başvurulmalıdır. Aksi halde hem tanı hem de tedavi sürecinde geç kalınacaktır.
Bel Kayması Nasıl Sınıflandırılır?
Grade 1 <25% Kayma Grade 2 25- 50% Kayma Grade 3 50 - 75% Kayma Grade 4 > 75% Kayma
Bel Kaymasının Tedavisi Nasıldır?
Bel kaymasının tedavisi ilaçlarla başlayarak, yatak istirahatı, çeşitli egzersizler, fizik tedavi yöntemleri, bele yapılan çeşitli iğneler ve cerrahi yöntemlere kadar uzanan geniş bir çerçeve içinde ele alınır.
İlaçla Tedavi
Ağrıların ağır olmadığı veya belli aralıklarla hissedildiği durumlarda cerrahi müdahaleye gerek duyulmaz ağrı kesicilerle, dinlenme tavsiye edilir.
Hastanın klinik şikayetlerine göre medikal tedavi ve fizyoterapi uygulamaları ile desteklenir, ağrının şiddetli olduğu durumlarda ya da hastanın ameliyatı reddettiği durumlarda ağrılı omurlar arasına enjeksiyon(epidural steroid) yapılarak o bölgeye ağrı dindiriciler verilir fakat bu işlem hastanın tedavisini sağlamaz sadece geçici bir rahatlama sağlar.
Fizik Tedavi
Soğuk-sıcak kompresler, TENS uygulamaları, omurları rahat ettirecek pozisyonların bulunması, manuel terapi uygulamaları, core kaslarının güçlendirilmesi, postür egzersizlerden ve yaşam modifikasyonlarından oluşan bir bütündür.
Fizik tedavi, fizyoterapi merkezlerinde yapılan uygulamalarla sınırlı kalmaz, fizyoterapistlerin verdiği egzersizler ve günlük yaşam modifikasyonlarına devam edilmesi gerekir.
Cerrahi Tedavi
Bel Kayması Ameliyatı
Bel kaymasında cerrahi operasyon kararı, hastalığın medikal yöntemler ile tedavi edilemeyecek duruma gelmesi üzerine alınır.
Hasta bu aşamada cerrahi operasyon ile tedavi edilerek bel kaymasına neden olan omurların tekrardan düz bir forma kavuşması sağlanır.
Bel Kayması Ameliyatı Sonrası
Bel kayması ameliyatının sonrasında hasta odaya alınarak uzman doktor tarafından durum takibi yapılır.
Herhangi bir komplikasyon durumu tespit edilmediği takdirde 1 ya da 2 günlük müşahede sürecinin ardından taburcu işlemi gerçekleştirilir.
Bel Kayması Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli
Bel kayması ameliyatından sonra hastalar günlük yaşam aktivitelerinde azami ölçüde dikkat etmelidir.
Omurga üzerinde cerrahi işlem gerçekleştiği için oturma ve kalkma dahil günlük hayattaki aktiviteler esnasında ani hareketlerden kaçınılmalıdır.
Bunun yanında tam olarak iyileşme süreci gerçekleşmeden yorucu ve ani hareket gerektiren spor faaliyetlerinde bulunulmaması gerekmektedir.
Bel Kayması Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Bel kayması ameliyatından sonraki iyileşme sürecinde düzenli doktor kontrolü, operasyon bölgesinin durumunu tespit etmek açısından çok önemlidir.
Fizik tedavi sürecinde fizyoterapi egzersizlerinin desteği alınarak iyileşme hızının artması sağlanır. Operasyon geçiren hasta, herhangi bir problemle karşılaşmaması durumunda 15 – 20 gün içerisinde günlük hayatındaki temel aktivitelerine dönebilir.
4 – 6 ay arasındaki süreçte ise iyileşme süreci tamamlanır.