Mediden Sağlıklı Yaşam Merkezi, Parapleji ve Tetrapleji Nedir?, Osteoartrit ve Fizik Tedavi, Skolyoz Tedavisi, Siyatalji, Total Kalça Protezi, Donuk Omuz, Covid-19’da Beslenme, Diz Ağrısı, Parkinson, Ankilozan Spondilit (AS), Omuz Ağrısı, Neden Klinik Pilates?, Hemipleji, Osteoartrit, Bel ağrısı nedir, neden kaynaklanır?

Bel Fıtığı Hastalığı Neden Olur?

Bel Fıtığı Omurga kısmında yer alan diskler iç ve dış tabaka olmak üzere iki farklı kısımdan ortaya çıkmaktadır. Diskin en dış tabakasının yapısının bozulması durumunda, iç kısımda yer alan yumuşak tabaka dışarıya doğru taşmaya başlamaktadır.

İnsan vücudunda yer alan sırt bölgesinde, boyun kısmından başlayarak kalçaya kadar olan ve aynı zamanda omurilik kanalının ortaya çıkmasını sağlayan otuz bir adet omur vardır. İnsan vücudunda yer alan omurların beş tanesinin fıtıklaşması sonucunda birtakım problemlerin yaşandığı bel kısmında bulunmaktadır. Bu omur kemiklerinin arasında yer alan, insanların hareket etmesini kolaylaştıran, omurganın daha dayanıklı olmasını sağlayan ve aynı zamanda omurgayı sert darbelere karşı koruma işlevine sahip olan disk şeklinde olan özel bir bağ dokusu bulunmaktadır. Omurga kısmında yer alan diskler iç ve dış tabaka olmak üzere iki farklı kısımdan ortaya çıkmaktadır. Diskin en dış tabakasının yapısının bozulması durumunda, iç kısımda yer alan yumuşak tabaka dışarıya doğru taşmaya başlamaktadır. Diskin iç kısmında yer alan yumuşak tabakanın dışarı taşması sonucunda omurilik kanalında bulunan sinirlere şiddetli bir baskı yapar ve bu sinirleri sıkıştırmaya başlamaktadır. Bazen bu fıtığın ortaya çıktığı alandan kimyasal maddeler salgılanır ve aynı zamanda ağrı hissedilmektedir. Bu şekilde ortaya çıkan rahatsızlığa bel fıtığı adı verilmektedir.

Bel Fıtığı Hastalığı Nedenleri?

İnsan vücudunda birçok sayıda kemik bulunmaktadır. Omurganın esnek olmasına yardımcı olan kemikler arasında yer alan diskler bulunmaktadır. Bu diskler daire şeklinde olan omurlar arasında yastıklama gibi bir işleve sahip olmaktadır. Kemikler arasında yer alan daire şeklindeki diskler güçlü, fibröz bir dış kısmı ve aynı zamanda jöleye benzeyen orta kısmı bulunmaktadır. İnsan vücudunda birtakım sebeplere bağlı olarak ortaya çıkan bel fıtığı yastıklama gibi bir işleve sahip ve aynı zamanda omurganın esnek bir yapıya sahip olmasını sağlayan disklerin yerinden oynaması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bazı durumlarda yerinden oynayan disk, omurilik içerisinden geçen ve aynı zamanda insan vücudunun birçok hareket alanına beyinden gelen sinyalleri iletme işlevine sahip olan sinirlere yoğun bir şekilde baskı yapmaktadır. Bu baskı sonucunda insan vücudunun birçok yerinde şiddetli ağrılar ortaya çıkmaktadır.
Bel fıtığının ortaya çıkmasına neden olan birtakım sebepler bulunmaktadır. Bu sebepler,

• Obezite: İnsan vücudu ağırlığının çok fazla olması sonucunda bel fıtığı ortaya çıkabilir. Çünkü insan vücudu ağırlığını omurga taşımaktadır. İnsan vücudunda yer alan omurganın esnek bir yapıya sahip olmasını sağlayan ve aynı zamanda bir çeşit destek yastığı işlevine sahip olan disklerin aşırı bir baskıya uzun süre maruz kalması, yapısının bozulmasına, deforme olmasına, şeklinin tamamen bozulmasına neden olmaktadır. İnsan vücudunda yer alan diskler normal şeklini kaybederek, dışarıya doğru taşma, fıtıklaşma durumunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Disk kendi şeklini kaybederek sinir fonksiyonları olumsuz bir şekilde etkileyerek birtakım belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Anne adaylarının hamilelik sürecinde ağırlık merkezinin öne doğru olması sonucunda, omurgaya daha fazla yük binmektedir.
   
• Obezite: İnsan vücudu ağırlığının çok fazla olması sonucunda bel fıtığı ortaya çıkabilir. Çünkü insan vücudu ağırlığını omurga taşımaktadır. İnsan vücudunda yer alan omurganın esnek bir yapıya sahip olmasını sağlayan ve aynı zamanda bir çeşit destek yastığı işlevine sahip olan disklerin aşırı bir baskıya uzun süre maruz kalması, yapısının bozulmasına, deforme olmasına, şeklinin tamamen bozulmasına neden olmaktadır. İnsan vücudunda yer alan diskler normal şeklini kaybederek, dışarıya doğru taşma, fıtıklaşma durumunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Disk kendi şeklini kaybederek sinir fonksiyonları olumsuz bir şekilde etkileyerek birtakım belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Anne adaylarının hamilelik sürecinde ağırlık merkezinin öne doğru olması sonucunda, omurgaya daha fazla yük binmektedir.
• Sigara içme: Ben fıtığına neden olan bir diğer sebep ise sigaradır. Sigaranın içeriğinde bulunan çok sayıda zararlı madde sonucunda insan vücudunun her alanını olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Sigaranın disk dejenerasyonunu artırdığı ve aynı zamanda iyileşmeyi de büyük bir oranda yavaşlatmaktadır.
• Omurga Fizyolojisine Uygun Hareket Etmemek: Günlük hayatımızda bilinçsiz olarak yapmış olduğumuz birçok hareketten dolayı omurga fizyolojisine uygun hareket etmemekteyiz. Günlük hareketlerden yük kaldırma, nesneleri itme ve çekme gibi yapılan ağır hareketler sonucunda omurgaya çok fazla yük binmektedir. Yerden ağır bir nesneyi kaldırmak isterseniz ilk olarak dizlerinizi kırarak çömelmelisiniz ve daha sonra ağır nesneyi kaldırmanız gerekmektedir. Omuzun üzerinde bir yükü kaldırmak isterseniz, dolap yerleştirme gibi, yukarı doğru bir yere dayanmadan uzanmamanız gerekmektedir. Günlük olarak çalıştığınız masada, tam doksan derecelik bir açıyla oturma şekliniz olmalıdır. Sandalyede eğer doksan derecelik açı ile oturamıyorsanız, bir yastıkla sırtınızı destekleyebilirsiniz. Yataktan kalkarken ani bir şekilde kalkmamalısınız, aniden belinize yük bindirerek kalkmayın. İlk olarak yana dönün, sonra ayaklarınızı yataktan sarkıtın ve dirseklerden destek alarak kalkın.
• Meslekle ilgili faktörler: Bazı meslekler tamamen fiziksel güce dayalı olmaktadır. Mesela, fiziksel aktivite ve ağır nesneler kaldırmayı gerektiren mesleklerde insanlar sürekli öne doğru eğilme durumunda kalırlar. Bu tür durumlarda sırta çok fazla yük binmektedir. Bu da bel fıtığına neden olmaktadır.
   

Bel Fıtığı Hastalığının Belirtileri?

İnsan vücudunda birtakım sebeplere bağlı olarak ortaya çıkan bel fıtığında bazı belirtiler oluşmaktadır. Bu belirtiler arasında en sık olarak görüleni ise bel ve bacak ağrılarıdır. Fakat bel fıtığı rahatsızlığında ortaya çıkan ağrıların nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Bunun içim MR ya da röntgenin çekilmesi gerekmektedir. Çünkü bel ağrısının ortaya çıktığı bölgede yer alan kas ve bağlarda başka bir sorun sebebiyle de oluşabilir. Bel fıtığının ortaya çıkmasına neden olan ağrılar genel olarak çok şiddetlidir ve aynı zamanda ağrı kesici kullanmadan geçmeyen şiddette ağrıya sahiptir. Bu ağrılar genelde bir anda ortaya çıkar ve öksürme ile daha şiddetli bir hale gelmektedir. Ağrılar uzandığınız zaman biraz daha hafifleyebilir.
Bel fıtığı belirtilerinden biri de sinir kökünde ortaya çıkan şiddetli ağrılardır. Bu ağrılara halk arasında siyatik adı verilmektedir. Siyatik sinirinin şekli tamamen bozulan disk nedeniyle belirli bir basınca maruz kalması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Omurgada yer alan diskin iltihaplanan dış kısmının sinir köküne hasar verme ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle sinir kökü ağrıları vücudun değişik yerlerinde ortaya çıkabilir. Her bacakta ayrı bir siyatik siniri yer almaktadır. Bu yüzden şekli değişen diskin hangi sinire daha çok baskı yaptığına bağlı olarak o sinirin bulunduğu bacak hangisiyle o bacak ağrıyabilir ve karıncalanabilir. Bazı bel fıtığı rahatsızlığında herhangi bir belirti ortaya çıkmaz. Bazı kontroller sonucunda bel fıtığı ancak ortaya çıkabilir, hastanın herhangi bir belirtisi olmaz.

Bel Fıtığı Belirtileri

Bel fıtığı belirtileri genel olarak ağrı şeklinde belirir. Bunlar; kalçalarda, bacaklarda ve ayaklarda yaygınlık gösteren ağrılardır. Bu durumların dışında da belirtileri olabilir. Şunu da unutmamak lazım ki bu belirtilerden birisine veya bir kaçı sizde varsa hemen bel fıtığı olmuşum demek yanlıştır. Tanı koymak uzman bir hekimin işidir. Sayacağımız belirtileri hissediyorsanız, hastahaneden  randevu alıp hekim kontrolü yoluna başvurmanız sağlıklı olacaktır. Diğer belirtilerini sayalım;

• Uyuşukluk; Ayaklarda veya bacak kısımlarında karıncalanma hissediyorsanız, uyuşukluk hissetmek
• Kaslarda güçsüzlük; Eskiye oranla kaslarınızda, eskiye nazaran kuvvet eksikliği hissetmek.(soğuk algınlığı, ishal, grip gibi hastalıklarda yorgun ve güçsüz hissedilmeye sebep olabilir)
• Zorlanma; Hareket kalibiliyetinde güçlük çekme, zorlanma
• İktidarsızlık
• Bel kısmında ağrıma
• Bacak kısımlarına vuran sızılar
• Eski haline nazaran daha çabuk yorulma
• Küçük tuvaleti (idrar) tutamamak
• Denge konusunda sorun yaşama
• Gündelik hayatınızda otururken veya yürürken zorlanma

Bel Fıtığı Hastalığının Tedavisi

Eğer bel fıtığı başlangıç aşamasındaysa, bel fıtığının tedavisi fıtıklaşmanın derecesine bağlı olmaktadır. Bel fıtığı sadece bel ve bacak arasında yer alıyorsa, herhangi bir uyuşma durumu, güç kaybı, hareket kısıtlılığı gibi belirtiler varsa bel fıtığının başlangıç aşamasında olduğu anlamına gelmektedir. Bu aşamada bel fıtığına sahip olan bireylere kas gevşetici ilaçların verilmesi ve aynı zamanda yatak istirahatının olması gerekmektedir. Hasta çok ağır olan nesneleri kesinlikle kaldırmamalıdır. Öne ya da yana doğru eğilmemeli, belin bükülmemesi gerekmektedir. Yerden bir şey alınması gerekirse hastanın çömelerek yerden alması gerekmektedir.
Bel fıtığının ilerleyen aşamalarında ise ilaç kullanımına ve istirahata rağmen hastanın şikayetleri devam ediyorsa fizik tedavisi de uygulanabilir. Fizik tedavi mutlaka bir uzman tarafından uygulanmalıdır ve onun kontrolünde olmalıdır. Fizik tedavide ilk günlerde mutlaka belirli bir ağrı olabilir ve hatta ağrılar artabilir ama doktorunuzun tavsiye ettiği sürece devam edilmelidir. Eğer yapılan tüm tedavi uygulamalarına rağmen hastanın şikayetleri devam ederse nükleoplasti yöntemi uygulanmalıdır. Bu uygulama ileri derecede bel fıtığı olan hastalara, röntgen altında bir iğne ile girilerek radyofrekans dalgaları ile diskin ısıtılması sağlanır. Diskin içerisinde yer alan sinirlerin onarılması sayesinde, diskin içerisinde boşlukların açılarak fıtık yok edilir. Bu tedavi yöntemi tek seansta, lokal anestezi altında ameliyathane şartlarında yapılmaktadır. Bu tedavi sonucunda hastanın hastanede kalmasına gerek yoktur. Nükleoplasti tedavisinin herhangi bir riski bulunmamaktadır.

Kırıkçı Çıkıkçıya Gidilirmi?

Teknolojinin ve sağlık hizmetlerinin geliştiği zamanımızda, bütün sorunlara yüzde yüz çare bulunamamıştır. Eski dönemlerde Tıp fakülteleri felan yoktur. İnsanlar geleneksel yöntemlerle tedavi olurlardı. Bi nevi marangoz gibi demirci gibi insanlar bir ustanın elinin altına girer zanaatını öğrenirlerdi.
Bugün ise kırıkçı-çıkıkçı diye adlandırılan şahıslar vardır. hatta kimileri çok meşhurdur. Mahallemizde ikamet eden bir teyze var. Kimin bir yeri çıksa asla doktora gitmez ona gider. Memnun olmayanı duymadım ama işin ehli olmayanlarda olabilir. Kimi çıkıkçılar ise sadece çıkık işlerine bakıyor, kırıklara bakmıyor.